میادین گازی رژیم صهیونیستی در تیررس حزب‌الله

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: راهبرد نظامی رژیم صهیونیستی با گذشت یک سال از طوفان الاقصی شکل تهاجمی‌تری به خود گرفته و این رژیم توان نظامی خود را به ویژه در مرزهای شمالی در قالب بمباران هوایی و عملیات زمینی علیه حزب‌الله لبنان متمرکز کرده است. در این شرایط منطق موازنه قوای حاکم بر غرب آسیا، بازیگران محور مقاومت را به سمت مقابله با منابع قدرت رژیم صهیونیستی سوق می‌دهد. یکی از مهم‌ترین منابع قدرت رژیم صهیونیستی میادین انرژی (گازی) است که در مدیترانه شرقی قرار دارد و عاملی تعیین کننده در بین مجموعه منابع قدرت این رژیم به ویژه در حوزه اقتصادی است.

انرژی منبع قدرت جدید رژیم صهیونیستی

رژیم صهیونیستی در سال ۲۰۰۴ تولید گاز طبیعی را از میدان‌های دریایی آغاز کرد اما میزان آن کمتر از مقدار لازم برای خودکفایی این رژیم بود. در سال‌های ۲۰۱۳-۲۰۰۹ چند میدان گازی در آب‌های عمیق دریای مدیترانه کشف شد. مهم‌ترین این میادین را تامار، لویاتان، کاریش و کاریش شمالی تشکیل می‌دهند.

میدان گازی تامار

این میدان از سال ۲۰۱۳ با ظرفیت تخمینی ۲۸۲ میلیارد مترمکعب کشف شد و اکنون روزانه ۸۸۷ میلیون فوت مکعب گاز تولید می‌کند. این میدان در ۲۴ کیلومتری غرب عسقلان در شمال نوار غزه واقع شده است. این میدان بلافاصله بعد از هفتم اکتبر تحت تأثیر عملیات طوفان الاقصی قرار گرفت و با تعطیلی آن، صادرات گاز رژیم صهیونیستی به مصر به حالت تعلیق درآمد.

میدان گازی لویاتان و جنگ غزه

لویاتان بزرگترین میدان گازی رژیم صهیونیستی بوده و در نزدیکی ساحل حیفا واقع شده است. ارزش کنونی ذخایر این میدان ۱۲.۵ تریلیون مترمکعب تخمین زده می‌شود. نتانیاهو در سال ۲۰۱۸ با توصیف این دستاورد به عنوان «یک انقلاب بزرگ» تاکید کرد که «لویاتان انرژی پاک را برای اسرائیل تأمین خواهد کرد که جایگزین ذغال سنگ خواهد شد و سرمایه صندوق‌های دولتی را میلیاردها دلار افزایش خواهد داد.» بهره‌برداری از فاز اول این میدان در سال ۲۰۲۰ آغاز شد و روزانه ۱۰۵۴ میلیون فوت مکعب گاز تولید می‌کند. ظرفیت بالای این میدان باعث شد تل‌آویو در ژوئن ۲۰۲۲ یک توافقنامه صادرات گاز با اروپا امضا کند.

این میدان بعد از آغاز طوفان الاقصی و تعطیلی میدان تامار، تأمین کننده صادرات رژیم صهیونیستی است. «فیلیسیتی آربوتنات» روزنامه‌نگار مستقل در مقاله‌ای در سال ۲۰۱۳ اظهار کرد: «در حالی که اسرائیل ادعا می‌کند این گنجینه متعلق به اوست، بخش زیادی از این ثروت نهفته در دریا متعلق مردم غزه است.» اندکی بعد از آغاز طوفان الاقصی، وب سایت عبری Mekomit سند محرمانه ۱۰ صفحه‌ای از وزارت اطلاعات رژیم صهیونیستی منتشر کرد که در آن به انتقال اجباری بیش از ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از مردم غزه به اردوگاه آوارگان در شمال سینا در مصر اشاره شده است. برخی از تحلیلگران این کوچ دادن اجباری را در راستای تلاش رژیم اشغالگر برای صاحب شدن این میدان گازی می‌دانند.

میدان گازی کاریش و مناقشه با لبنان

میدان گازی «کاریش» در ۱۰ مایلی آب‌های لبنان قرار دارد. از این میدان روزانه ۴۲۵ میلیون فوت مکعب گاز تولید می‌شود. این میدان گازی از سال ۲۰۱۱ که لبنان مختصات مرزهای دریایی خود را به سازمان ملل اعلام کرد محل مناقشه رژیم صهیونیستی با لبنان است. در اکتبر ۲۰۲۰، مذاکرات فنی غیرمستقیم بین دو طرف آغاز شد و لبنان خواسته‌های خود را برای ترسیم مرزهای دریایی در این میدان ارائه کرد.

ابتدا قرار بود مذاکرات طبق نقشه‌ای که لبنان در سال ۲۰۱۱ به سازمان ملل ارسال کرد و در آن منطقه دریایی خود را ۸۶۰ کیلومتر مربع تخمین زده بود، انجام گیرد. با این حال، بیروت اعلام کرد که آن نقشه بر مبنای برآورد اشتباه ترسیم شده و خواستار الحاق ۱۴۳۰ کیلومتر مربع اضافی شد که بخش‌هایی از میدان کاریش را نیز شامل می‌شود. با رد این موضوع توسط رژیم صهیونیستی، مذاکرات نیز به تعلیق درآمد. رژیم صهیونیستی در نوامبر ۲۰۲۰ ضمن اعلام رسمی مخالفت با لبنان، تاکید کرد که خارج از محدوده مشخص شده سال ۲۰۱۱ مذاکره نخواهد کرد. در همان زمان حزب‌الله نیز به تل‌آویو هشدار داد که در صورت آغاز عملیات استخراج از کاریش، واکنش نشان می‌دهد.

آسیب‌پذیری‌های رژیم صهیونیستی در میادین گازی

۱. رژیم صهیونیستی که تا قبل از کشف این میادین واردکننده گاز مصر بود، اکنون علاوه بر خودکفایی، گاز را به مصر و پادشاهی اردن صادر می‌کند و در حال استفاده از این امتیاز برای بهبود بیشتر روابط با کشورهای عربی است.

۲. رژیم صهیونیستی به نقش هر چند اندک منابع گازی خود برای تأمین بخشی از نیازهای انرژی اتحادیه اروپا و تبدیل به یک شریک اقتصادی قابل قبول برای اروپا چشم دوخته است.

۳. اکتشافات گازی در مدیترانه یک زمینه مهم همکاری در این منطقه است و به ویژه نقش اصلی را در ترمیم روابط بین رژیم صهیونیستی و ترکیه و مذاکرات دو طرف در مورد قبرس فراهم کرده است.

۳. رژیم صهیونیستی طرح توسعه میادین گازی فاز ۱ لویاتان، کاتلان و تانین را نیز که همگی در دریای مدیترانه واقع هستند در دست اقدام دارد. وزیر انرژی این رژیم در ژوئن ۲۰۲۴ پروژه پیشنهادی ۵۰۰ میلیون دلاری توسعه فراساحلی لویاتان را نیز تأیید کرد.

توان حزب‌الله در هدف قرار دادن میادین گازی رژیم صهیونیستی

گستردگی سرمایه‌گذاری‌های رژیم صهیونیستی بر روی میادین گازی مذکور، آسیب‌پذیری این تأسیسات در برابر اقدامات حزب‌الله را روشن‌تر ساخته است. هر سه میدان گازی موجود در مدیترانه به ویژه میدان عظیم لویاتان، اهداف بالقوه حزب‌الله تلقی می‌شوند. حزب‌الله بعد از اعلام پروژه توسعه میدان لویاتان ویدئویی را منتشر کرد که در آن صنایع انرژی این رژیم در مدیترانه به عنوان اهداف بالقوه نشان داده شد. در این ویدئو به طور مستقیم به طول و عرض جغرافیایی میدان لویاتان و عکس‌های گرفته شده توسط پهپادهای حزب‌الله اشاره شد.

این میدان گازی لویاتان در عمق هشتاد مایلی سواحل حیفا زیر بستر دریا قرار دارد، اما سکوی تولیدی فراوری آن در فاصله چند مایلی شهر زیچرون یاکوو قرار گرفته و به راحتی در دسترس موشک‌های حزب‌الله قرار دارد. هراس صهیونیست‌ها از تهدیدهای حزب‌الله بیشتر مربوط به موشک‌های برد متوسط و هواپیماهای بدون سرنشینی است که حزب‌الله در اختیار دارد. حزب‌الله در اول اکتبر ۲۰۲۴ یک پهپاد انتحاری را به سمت میدان گازی کاریش به پرواز درآورد.

نتیجه

حزب‌الله قادر است تا میادین گازی رژیم صهیونیستی را حداقل در کوتاه مدت با تهدیدات شدید مواجه کند. در سطح داخلی با وجود تهدیدهای حزب‌الله و وضعیت اقتصادی نابسامان رژیم صهیونیستی، آماده‌سازی فازهای اضافی به ویژه در میدان لویاتان حداقل چند سال طول می‌کشد. با وجود اعلام رژیم صهیونیستی در مورد استقبال از سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی مدیترانه، چنین اقدامی در سایه افزایش تنش‌ها چشم‌انداز جذابی ایجاد نمی‌کند. قدرت حزب‌الله در سطح منطقه‌ای نیز تأثیر قابل توجهی پیرامون اکتشافات گازی منطقه با محوریت رژیم اشغالگر دارد. برای مثال قبرس که روابط تنگاتنگی با رژیم صهیونیستی دارد، در حال کشف یک میدان گازی جدید در این منطقه است اما سرمایه‌گذاران آن از تهدیدات حزب‌الله نگرانند.

سجاد مرادی کلارده، پژوهشگر روابط بین‌الملل